تهرانگردی/ باغ گیاه شناسی مکانی برای دوستداران طبیعت
تاریخ انتشار: ۲ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۶۳۲۰۶۹
به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، باغ گیاه شناسی ملی ایران به وسعت ۱۴۵هکتار در دامنه جنوبی رشته کوه البرز در اراضی چیتگر، در شمال غربی تهران واقع گردیده است. عملیات طراحی و احداث این باغ از سال ۱۳۴۸ توسط کارشناسان ایرانی و با همکاری تعدادی از کارشناسان خارجی آغاز شد و نقشه جامع باغ طراحی گردید. در طرح جامع ایجاد رویشگاههای نمونه که نشان دهنده مناطق رویشی مختلف ایران و جهان باشند مورد توجه بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بیشتر بخوانید:
تهرانگردی/ باغ فردوس زیباترین باغ پایتخت
در شهر شلوغ و آلوده تهران، کجارو جایی سرسبز و پر سکوت را سراغ دارد که با رفتن به آن اوقاتی فراموش‌نشدنی را تجربه خواهید کرد. این مکان باغ گیاه شناسی ملی ایران (باغ گیاه شناسی تهران) نام دارد. باغی که در محیط آرامش‌بخش و زیبای آن، ضمن گشت‌وگذار و تفریح با انواع گل‌ها و گیاهان بومی ایران و جهان آشنا می‌شوید. این باغ بزرگترین باغ گیاه شناسی خاورمیانه و یکی از ۱۰ باغ برتر دنیا محسوب می‌شود که در مراتع پارک چیتگر در غرب تهران احداث شده است.
تاریخچه شکل‌گیری باغ گیاه شناسی ملی ایران که بزرگترین باغ گیاه شناسی خاورمیانه و یکی از ۱۰ باغ گیاه شناسی برتر جهان به‌لحاظ وسعت است؛ به دهه ۳۰ می‌رسد. در سال ۱۳۴۸ عملیات طراحی و احداث این باغ توسط کارشناسان ایرانی و با همکاری تعدادی از کارشناسان خارجی آغاز شد و نقشه جامع باغ طراحی شد. این باغ که به‌عنوان باغ گیاه شناسی تهران نیز شناخته می‌شود؛ زیر نظر موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور اداره می‌شود و مجموعه‌ای ۱۴۵ هکتاری است که در اراضی چیتگر تهران جای دارد.
باغ گیاه شناسی ملی آب و هوایی نیمه خشک دارد و میزان بارندگی متوسط سالانه آن حدود ۲۴۰ میلی‌متر است و گیاهان بومی و غیربومی در فضای باز و گلخانه‌ای آن کشت شده‌اند. این مکان نقش مهمی در زمینه‌های مختلف از جمله تحقیقات علوم گیاهی و باغبانی، آموزش عمومی و آشنا ساختن مردم به اهمیت گیاهان و لزوم حفاظت از آن‌ها را بر عهده دارد و به‌عنوان ذخیره ژنتیکی گونه‌های در معرض خطر انقراض مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این باغ همچنین با بهره‌گیری از روش‌های مختلف علمی، امکان شناخت گونه‌های مختلف گیاهی داخل و خارج کشور، روش تکثیر و پروش گونه‌های باارزش از نظر حفاظتی و اقتصادی فراهم شده و محدوده پراکنش آن‌ها تعیین شده است.
باغ گیاه شناسی ملی ایران، بزرگترین باغ گیاه شناسی خاورمیانه و یکی از ۲۰ باغ گیاه شناسی برتر جهان است.
در طراحی این باغ گیاه شناسی تهران تلاش شده است تا مناظر و چشم‌انداز طبیعی سه کوه زاگرس، البرز و هیمالیا شبیه‌سازی شود و همچنین شش رودخانه و یک دریاچه نیز به ایجاد فضای طبیعی باغ کمک کرده‌اند. از دیگر جاذبه‌های باغ دو آبشار است که ریزش آب آن‌ها از بلندی و لابه‌لای صخره صورت می‌گیرد. همچنین سنگ‌هایی با شکل‌های پهن، گرد و عمودی در بین عناصر آب و گیاه قرار داده شده‌اند تا محیط طبیعی را تداعی کنند.
در باغ‌سازی خاور دور از زیبایی رنگ برگ درختان و گل درختچه‌های دائمی برای ایجاد مناظر زیبا اسفاده می‌کنند. بنابراین در باغ گیاه شناسی ملی نیز سعی شده است تا با کاربرد گیاهان هم به‌صورت انفرادی و هم به‌صورت توده‌ای، چشم‌اندازهای زیبا و قابل توجهی ایجاد شود. ترکیب گیاهان با حفظ مرکزیت دریاچه از ویژگی‌های بارز این محیط است. گونه‌های این مجموعه شامل سوزنی‌برگ، همیشه سبز، گونه‌های خزان‌شونده با رنگ‌های متنوع پاییزی و درختچه‌های گل‌دار است.
باغ گیاه شناسی ملی ایران کجاست؟باغ گیاه شناسی ملی ایران یکی از جاهای دیدنی تهران است که در دامنه جنوبی رشته کوه البرز در اراضی چیتگر، در شمال غربی تهران و حاشیه اتوبان تهران - کرج (پیکانشهر) قرار دارد.
برای رسیدن به باغ گیاه شناسی تهران دو مسیر وجود دارد:
دسترسی با خودرو: بزرگراه تهران کرج، خروجی پیکانشهر، شهرک سرو آزاد، خیابان شهید گودرزی، خیابان هشتم غربی
دسترسی با مترو: با مترو هم می‌توانید به باغ گیاه شناسی بروید، با پیاده شدن در ایستگاه ایران خودرو یا وردآورد و ادامه مسیر با تاکسی یا اتوبوس یا پیاده‌روی به باغ گیاه شناسی میرسید.
آدرس باغ گیاه شناسی ملی ایران: اتوبان تهران، کرج، خروجی پیکانشهر، شهرک سرو آزاد، خیابان شهید علی گودرزی، بلوار باغ گیاه شناسی ملی ایران، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور.
کلکسیون‌های باغ گیاه شناسی ایران با اهداف آموزش، پژوهش و نمایش، جمع‌آوری و نگهداری می‌شوند. از رویشگاههای طراحی شده در این باغ هفت رویشگاه شامل رویشگاه هیرکانی، رویشگاه زاگرس، رویشگاه البرز جنوبی، رویشگاه ایرانی - تورانی، گلخانه جنوب ایران، باغ پیازهای ایرانی، باغ میوه‌های بومی مربوط به ایران بوده و ۶ رویشگاه شامل رویشگاه اروپا، چمن‌زارهای آمریکا، رویشگاه قفقاز، رویشگاه هیمالیا، رویشگاه چین و ژاپن مربوط به جهان است.
در باغ گیاه شناسی ایران، گل‌ها و گیاهان بومی ایران و جهان را می‌توانید ببینید
همچنین هشت کلکسیون و باغ موضوعی شامل قطعات آموزشی و نمایشی، باغ سیستماتیک، باغ گیاهان دارویی و صنعتی، آربراتوم، جنگل و گردشگاه (شاکای)، باغ صخره‌ای و گیاهان زینتی، میدان مرکزی باغ رز و چهار باغ ایرانی و پهن‌برگان همیشه سبز نیز در این باغ وجود دارد. اکثر بخش‌های باغ ایرانی تاکنون شکل گرفته و تنها بخش کمی از گلخانه مناطق حاره‌ای در آینده ایجاد خواهد شد.
مجموعه رویشی خزر از جمله مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مجموعه‌های جنگلی موجود در باغ گیاه شناسی ملی ایران است. اجرای این مجموعه از سال ۱۳۵۱ آغاز شده و به‌طور مداوم گیاهان علفی و چوبی مناطق جلگه‌ای و میان‌بند ارتفاعات جنگلی خزر جمع‌آوری و کاشته شده است.
مجموعه رویشی خزر از جمله مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مجموعه‌های جنگلی موجود در باغ گیاه شناسی ملی است
بر اساس آمار سال ۱۳۸۸، در این مجموعه ۶۴ گونه درختی و درختچه‌ای و ۲۹ تیره گیاهی وجود دارد. این مجموعه دارای ۵,۰۲۴ اصله درخت بوده و از ۱۱ قطعه تشکیل شده که توسط باغ‌راه‌هایی در طرفین، به‌وسیله شمشاد پرچین‌سازی شده است. مساحت این مجموعه هشت هکتار بوده و دریاچه آن بالغ بر یک هکتار وسعت دارد.
این رویشگاه نیز از دیگر مجموعه‌های شاخص جنگلی بومی در باغ گیاه شناسی به شمار می‌آید، که در مساحتی حدود سه هکتار به‌شکل تپه ماهور ایجاد شده است. مرتفع‌ترین نقطه این تپه بیش از ۱۰ متر ارتفاع دارد. عملیات اجرایی و تکمیلی این مجموعه از سال ۱۳۶۷ آغاز شده و زیرمجموعه ناحیه رویشی ایرانی- تورانی به شمار می‌رود.
این مجموعه که با گونه‌های چوبی و علفی جنگل‌های زاگرس پوشیده شده، به شش قطعه تقسیم شده است که به‌وسیله باغ‌راه‌های سنگ‌فرش شده از یکدیگر جدا می‌شوند. در حال حاضر ۴۲ گونه چوبی و ۳۰ گونه علفی در این مجموعه قرار دارد، که عناصر اصلی درختی آن از سه گونه اصلی بلوط ایرانی، مازودار و ویول است.
رویشگاه البرز جنوبی از جمله مجموعه‌هایی است که با الهام از طبیعت دامنه‌های جنوبی سلسله جبال البرز مرکزی ساخته شده است. برای ساخت باغ گیاه شناسی اقدامات فراوانی از جمله شکل‌دهی فرم زمین، ایجاد تغییرات توپوگرافی مناسب، ساخت تپه ماهور، برقراری جریان گردش آب به‌صورت مدار بسته، ایجاد آبشار، چشمه، نهر و رود، آبگیر، باتلاق و برکه، نصب احجام برای ایجاد صخره‌های طبیعی انجام گرفته است. این اقدامات که در مدت زمانی فشرده از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۳ صورت گرفته، شرایط محیط را برای رشد و تولید گیاهان به‌صورت منطقه زیست آن‌ها شبیه سازی کرده است.
مجموعه رویشی البرز جنوبی، یکی از غنی‌ترین و زیباترین مجموعه‌های گیاهی در باغ گیاه شناسی تهران محسوب می‌شود
انتقال گیاهان شاخص این مجموعه از عرصه‌های طبیعی به‌مدت چهار سال (۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷) به طول انجامیده و بیش از ۲۴۰ گونه گیاهی جمع‌آوری شده است. این مجموعه در حال حاضر یکی از غنی‌ترین و زیباترین مجموعه‌های گیاهی در باغ گیاه شناسی ملی محسوب می‌شود.
این رویشگاه باغ گیاه شناسی ایران با هدف جمع‌آوری، پرورش، حفظ و نمایش گیاهان شاخص و مهم ناحیه رویشی ایرانی- تورانی است. این ناحیه که بخش وسیعی از کشور را در بر می‌گیرد، از شمال به کوهپایه سلسله جبال البرز و کوه‌های شمالی خراسان، از جنوب به منطقه صحارا- سندی، از شرق به مرز کشورهای افغانستان و پاکستان و از غرب به سلسله جبال زاگرس محدود می‌شود.
گونه گیاهی برای این ناحیه در نظر گرفته شده است که با ایجاد باغ‌راه‌هایی، تفکیک شده و در اطراف دریاچه آب‌شور این منطقه نیز گون‌های شورپسند مناطق بیابانی کاشته شده است.
گلخانه جنوب ایرانساخت گلخانه جنوب ایران باغ گیاه شناسی در سال ۱۳۸۸ به پایان رسیده است. این گلخانه از سه قسمت مجزا تشکیل شده است:
بخش اول: برای نهال‌های درختان مانگرو
بخش میانی: که ارتفاع بیشتری نسبت به دو بخش جانبی دارد و از شرایط نورگیری بیشتری برخوردار است، برای گون‌های درختی جنوب ایران مانند نخل، کنار، کهور و شیشم و غیره
بخش انتهایی: که شامل سه باغچه است برای گیاهانی همچون نیلوفر درختی و درمان عقرب و غیره
نهال درختان و درختچه‌های این مجموعه، از مناطق جنوبی کشور جمع‌آوری شده و به این گلخانه منتقل شده است.
طرح باغ پیازهای ایرانی که ۲,۱۱۰ متر مربع مساحت دارد، از سال ۱۳۵۲ در ضلع شرقی باغ صخره‌ای، توسط کارشناسان ایرانی و خارجی مورد اجرا قرار گرفته است. هدف از احداث این باغ جمع‌آوری، نگهداری و پرورش گیاهان پیازی بومی ایران است. در این منطقه، گیاهان پیازدار، ریزوم‌دار و غده‌دار از مناطق مختلف ایران جمع‌آوری شده و بر اساس تنوع رویشگاه، میزان بارندگی و جهت تابش نور کاشته شده‌اند.
در این باغ ۲۱ گونه گیاهی پیازدار کاشته شده که با نصب حصاری فلزی در اطراف محوطه باغ، از هجوم حیوانات مزاحم که از پیاز و ریشه گیاهان تغذیه می‌کنند، جلوگیری شده است. برای شبیه‌سازی محیط این مجموعه با محیط زیست گیاهان، از خاک زراعی به‌همراه شن، ماسه، کود پوسیده گاوی و خاکبرگ استفاده شده است.
باغ میوه‌های بومیباغ میوه‌های بومی در سال ۱۳۷۴ در زمینی به مساحت ۴٫۵ هکتار در باغ گیاه شناسی ایجاد شد. هدف از ساخت این باغ آموزش، حفظ و شناساندن درختان میوه بومی است. اهداف ایجاد این مجموعه به تفصیل عبارت است از:
ایجاد مجموعه‌ای از درختان و درختچه‌های میوه بومی کشور برای انجام تحقیقات باغبانی
ایجاد زمینه آموزشی برای بازدیدکنندگان به‌منظور آشنایی با تنوع میوه‌های بومی و ریخت‌شناسی ارقام جمع‌آوری شده
حفظ ذخیره ژنتیکی کشور و تکثیر گونه‌های میوه بومی در حال انقراض
میوه‌های نگهداری شده در این باغ شامل انگور، انجیر، ازگیل، انار، آلبالو، گیلاس، آلو، به، پسته، توت، زالزالک، زردآلو، سیب، زیتون، سنجد، گلابی، گردو، فندق، هلو، شلیل، عناب و خرمندی است.
طراحی و کاشت گونه گیاهان در این منطقه بر اساس دو گروه عمده هسته‌داران و دانه‌داران در دو محور جنوب به شمال صورت گرفته است تا تناسب‌های لازم از نظر حجم توده درختی، تاج پوشش، زمان گلدهی و قرابت‌های زیباشناختی مد نظر قرار گیرد. در حال حاضر ارقام جمع‌آوری شده و موجود در باغ میوه ۳۴۶ رقم است و درمجموع ۸۴۵ اصله درخت و درختچه وجود دارد.
در قسمت شمالی این باغ، دریاچه ذخیره‌کننده آب قرار دارد، که رودخانه‌ای از آن منشعب شده و از قسمت میانی باغ می‌گذرد. این رودخانه در ادامه به دریاچه خزر واقع در مجموعه جنگلی رویشگاه خزر ختم می‌شود. در اطراف این دریاچه، گل‌های زینتی کاشته شده است.
رویشگاههای جهانکلکسیون گیاهی اروپا با مساحت حدود ۴٫۲ هکتار از جنوب به قطعه خزر، از شرق به قطعه نمایشی، از غرب به رودخانه و کلکسیون پهن‌برگان همیشه سبز و از شمال به محور اصلی باغ گیاه شناسی محدود می‌شود. ورودی این قطعه با سردر طراحی شده، ترکیب نرده با ستون‌های آجری و رزهای رونده و کلماتیس، این مجموعه را به دو بخش قرینه تقسیم می‌کند.
این دو بخش شامل محور پیاده‌رو، آب‌نمای بیضی شکل، قطعات چمن‌کاری، تپه‌های گنبدی شکل با پوشش گیاهان علفی دائمی و فصلی، به‌همراه درخت و درختچه هستند. کاشت گیاه در این مجموعه از سال ۱۳۸۳ آغاز شده و همه ساله بر تعداد گیاهان این مجموعه افزوده می‌شود.
چمن‌زارهای آمریکاکلکسیون گیاهی آمریکا که در زمینی به مساحت ۱/۴ هکتار قرار دارد شامل پوشش درختی، درختچه‌ای و گیاهان علفی چمن‌زارهای آمریکای شمالی بوده که کاشت آن‌ها از سال ۱۳۸۴ آغاز شده است. در حال حاضر در این مجموعه بذر بیش از ۴۰ گیاه یک‌ساله تا چندساله وجود دارد که حدود ۳۵ گونه از آن‌ها به شرایط موجود سازگار شده‌اند.
گیاهان کاشته شده در این بخش از بهار تا اواسط پاییز گلدهی دارند و چشم‌انداز منحصر به فردی را به باغ گیاه شناسی می‌بخشند.
رویشگاه قفقازکلکسیون گیاهی قفقاز باغ گیاه شناسی ایران، با مساحت سه هکتار در مجاورت قطعه خزر و برای کاشت گونه‌های گیاهی قفقاز در نظر گرفته شده است. این منطقه توسط پیاده‌روهای سنگ‌فرش‌شده به عرض دو متر، به پنج قسمت تقسیم شده است. قسمت شرقی و شمالی دارای درختان بلند مازو و اوری، قسمت جنوب شرقی دارای درختان آزاد، قسمت غرب و جنوب غربی دارای مجموعه رویشی گونه‌هایی از افرا و قسمت شمال‌غربی دارای درختان بارانک هستند. کاشت و احداث این محدوده از سال ۱۳۸۵ آغاز شده و از قسمت جنوب‌شرقی تا شمال آن نیز نواری از درختان نمدار کاشته شده است.
رویشگاه هیمالیارویشگاه هیمالیا در قطعه زمینی به مساحت حدودا سه هکتار در ضلع شرقی باغ گیاه شناسی ملی ایران واقع است. احداث این کلکسیون با اهداف زیر صورت گرفته است:
تکمیل کلکسیون‌های باغ گیاه شناسی برای بازدید عمومی
بالا بردن تنوع گیاهی گونه‌های خارجی سازگار با شرایط آب و هوایی ایران
فراهم آوردن محیطی طبیعی برای کارشناسان و مردم
ایجاد زمینه بررسی و تحقیق روی گونه‌های جدید توسط محققین
در این منطقه با کارگذاری تعدادی تپه، سعی در فرم‌دهی شکل طبیعی منطقه هیمالیا شده که متاسفانه به‌دلیل محدودیت امکانات، به‌طور صد در صد میسر نشده است. گونه‌های گیاهی این محدوده شامل گیاهان همیشه سبز و خزان‌دار است.
سبک باغ‌سازی خاور دور (چین و ژاپن) مانند سبک باغ‌سازی ایرانی از معروف‌ترین سبک‌های باغ‌سازی است که در شکل‌دهی باغ‌های اروپایی نیز نقش موثری داشته است. این سبک باغ‌سازی به‌دلیل جمعیت زیاد و کمبود اراضی، همیشه به‌شکل مینیاتوری و بر اساس فضاهای کم صورت گرفته است. در طراحی این باغ‌ها سعی بر این بوده تا از طبیعت تقلید شود و توپوگرافی و جنگل‌کاری طوری انجام شود که شبیه به یک منظره طبیعی در مقیاس کوچک‌تر باشد.
انتهای پیام/
کد خبر: 1134256 برچسب‌ها گردشگریمنبع: ایسکانیوز
کلیدواژه: گردشگری باغ گیاه شناسی ملی ایران باغ گیاه شناسی ملی باغ گیاه شناسی تهران باغ گیاه شناسی ایران باغ گیاه شناسی ترین مجموعه کاشته شده میوه های بومی جمع آوری شده البرز جنوبی حال حاضر جنوب ایران آغاز شده همیشه سبز باغ میوه طراحی شد ترین باغ باغ سازی بر اساس آغاز شد شده اند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۳۲۰۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طبیعت چشم نواز ایلام در قاب مستند ایرانگرد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز ایلام؛ تنوع آب هوایی و جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی استان ایلام موجب شده تا این ظرفیت بکر در قالب سری جدید مستند ایران گرد در شبکه مستند پخش شود.
به گفته قارایی، تهیه کننده این برنامه، سری جدید ایران گرد در قالب ۲۶ قسمت در حال تهیه است که ۴ قسمت آن مربوط به جاذبه‌های استان ایلام است.
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد